Những điều cần biết về đất hiếm và nam châm đát hiếm.

Đất hiếm là gì?

Đất hiếm là một nhóm các nguyên tố hóa học trong bảng tuần hoàn, bao gồm 17 nguyên tố có tính chất tương tự nhau. Các nguyên tố này gồm scandium (Sc), itrium (Y), và 15 lantanit và actinit: lantanit (La), ceri (Ce), praseodimi (Pr), neodymi (Nd), promethi (Pm), samari (Sm), europi (Eu), gadolini (Gd), terbi (Tb), dysprosi (Dy), holmi (Ho), erbium (Er), thulium (Tm), ytterbi (Yb) và luteti (Lu).

Tên “đất hiếm” xuất phát từ thực tế rằng các nguyên tố này được phát hiện khá muộn trong quá trình phân tích khoáng chất và được tìm thấy trong một số khoáng vật hiếm. Tuy nhiên, hiện nay các nguyên tố này đã được tách ra từ quặng đá phổ biến hơn, chứ không chỉ trong các khoáng vật hiếm.

Đất hiếm có tính chất đặc biệt, được sử dụng rộng rãi trong nhiều ứng dụng công nghiệp và công nghệ cao, bao gồm sản xuất mạch điện tử, đèn LED, pin, nam châm cứng, công nghệ xử lý nước, thiết bị y tế, và nhiều ứng dụng khác. Tuy nhiên, do giá trị và tính chất đặc biệt của chúng, các nguồn cung cấp đất hiếm đang bị giới hạn và gây ra sự quan tâm đối với việc đảm bảo an ninh nguồn cung cấp.

Đất hiếm dùng để làm gì ?

Đất hiếm được sử dụng rộng rãi trong nhiều ứng dụng công nghiệp và công nghệ cao do tính chất đặc biệt của chúng. Dưới đây là một số ứng dụng chính của đất hiếm:

• Mạch điện tử: Đất hiếm được sử dụng để sản xuất các linh kiện điện tử, bao gồm transistor, ổ cắm, IC, màn hình tinh thể lỏng (LCD), và màn hình hiển thị OLED.
• Đèn LED: Đất hiếm được sử dụng trong sản xuất đèn LED để cải thiện độ sáng, độ ổn định và tuổi thọ của các bóng đèn LED.
• Nam châm cứng: Đất hiếm được sử dụng trong sản xuất nam châm cứng, bao gồm nam châm được sử dụng trong động cơ điện, ổ đĩa cứng, và các thiết bị điện tử khác.
• Pin: Đất hiếm được sử dụng để sản xuất pin sạc và pin có hiệu suất cao.
• Công nghệ xử lý nước: Đất hiếm được sử dụng trong các thiết bị xử lý nước để loại bỏ các chất độc hại và cải thiện chất lượng nước.
• Thiết bị y tế: Đất hiếm được sử dụng trong các thiết bị y tế như máy MRI, máy chụp CT, và các thiết bị chẩn đoán y tế khác.
• Công nghệ quân sự: Đất hiếm được sử dụng trong nhiều ứng dụng quân sự, bao gồm sản xuất tên lửa, thiết bị ghi âm và các loại đạn khác.

Tuy nhiên, giá trị và tính chất đặc biệt của đất hiếm đã dẫn đến việc các nguồn cung cấp đất hiếm đang bị giới hạn và gây ra sự quan tâm đối với việc đảm bảo an ninh nguồn cung cấp.

Tại sao đất hiếm quan trọng?

Đất hiếm quan trọng vì chúng được sử dụng trong nhiều ứng dụng công nghệ quan trọng, bao gồm:

Công nghệ điện tử: Đất hiếm được sử dụng trong sản xuất nhiều thiết bị điện tử, bao gồm các loại điện thoại thông minh, máy tính bảng, máy tính, tivi màn hình phẳng, đèn LED, ổ cứng, loa và các thiết bị di động khác.

Công nghiệp: Đất hiếm được sử dụng trong sản xuất nhiều loại máy móc công nghiệp, bao gồm các loại động cơ, máy nén khí, máy xúc, các thiết bị điều khiển tự động, các thiết bị đo lường và kiểm tra, v.v.

Năng lượng sạch: Đất hiếm được sử dụng trong sản xuất các loại pin và động cơ của các thiết bị năng lượng sạch như điện gió, điện mặt trời, pin sạc lại và động cơ xe điện.

Y học: Đất hiếm được sử dụng trong sản xuất các thiết bị y tế như máy chụp cộng hưởng từ hạt nhân (MRI), thiết bị hỗ trợ điều trị bệnh và các loại dược phẩm.

Công nghệ quân sự: Đất hiếm được sử dụng trong các thiết bị quân sự như tên lửa, radar và vũ khí khác.

Tuy nhiên, đất hiếm không phải là tài nguyên dồi dào và đang bị đe dọa về nguồn cung do sự khai thác quá mức và hạn chế trong việc khai thác tại một số quốc gia. Do đó, nó được coi là một tài nguyên chiến lược và đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển kinh tế, công nghệ và an ninh quốc gia của các quốc gia.

Đất hiếm có độc không ?

Đất hiếm chứa các nguyên tố hóa học đặc biệt như lantan, thủy ngân, urani, thorium, và phốtpho. Những chất này có thể gây hại cho con người nếu được tiếp xúc hoặc ăn uống quá nhiều. Tuy nhiên, những nguy cơ độc hại đối với sức khỏe của con người thường xảy ra trong quá trình khai thác, chế biến và tái chế đất hiếm, và không phải do việc sử dụng sản phẩm chứa đất hiếm.

Một số loại đất hiếm cũng có thể gây ra ô nhiễm môi trường và độc hại cho động vật hoang dã và các loài thực vật trong khu vực khai thác và chế biến. Do đó, cần có các quy định chặt chẽ để giảm thiểu tác động của quá trình khai thác và chế biến đất hiếm đến sức khỏe con người và môi trường.

Trong sản xuất và sử dụng sản phẩm chứa đất hiếm, các quy định an toàn cần được tuân thủ để giảm thiểu nguy cơ độc hại. Các sản phẩm chứa đất hiếm thường được sử dụng trong các ứng dụng công nghệ và y tế, và các quy định liên quan đến an toàn và sức khỏe được đưa ra để đảm bảo rằng chúng được sử dụng một cách an toàn và hiệu quả.

Đất hiếm ở Việt Nam

Việt Nam cũng có một số khoáng sản đất hiếm, bao gồm:

Monazit: Đây là một khoáng chất có chứa nhiều đất hiếm như cerium, lanthanum, thulium và ytterbium. Monazit được khai thác tại một số địa điểm ở Việt Nam như Quảng Bình, Phú Yên và Bình Định.

Xenotim: Xenotim là một loại khoáng chất có chứa đất hiếm, bao gồm yttrium, neodymium, terbium và dysprosium. Xenotim được khai thác tại một số địa điểm ở Việt Nam như Lâm Đồng và Quảng Nam.

Tuy nhiên, năng lực sản xuất và khai thác đất hiếm của Việt Nam vẫn còn hạn chế so với các nước khác trên thế giới. Việc nâng cao năng lực khai thác và sử dụng đất hiếm là một trong những thách thức đối với Việt Nam trong việc phát triển ngành công nghiệp và công nghệ cao.

Giá đất hiếm tại việt nam

Giá đất hiếm tại Việt Nam phụ thuộc vào nhiều yếu tố như chất lượng, nồng độ của đất hiếm, tình trạng cung và cầu trên thị trường và tình hình thế giới. Tuy nhiên, do Việt Nam còn đang trong giai đoạn khai thác và sản xuất đất hiếm chưa phát triển mạnh, nên giá đất hiếm ở Việt Nam thường cao hơn so với giá trung bình thế giới.

Vào năm 2019, giá trị xuất khẩu đất hiếm của Việt Nam đạt 32 triệu USD, tăng 63% so với năm trước đó. Tuy nhiên, giá trị này vẫn thấp so với các nước khác như Trung Quốc, Australia hay Mỹ. Hiện nay, các doanh nghiệp đầu tư vào khai thác và sản xuất đất hiếm tại Việt Nam đang được khuyến khích để nâng cao năng lực sản xuất và cạnh tranh trên thị trường thế giới.

Các mỏ đất hiếm ở việt nam

Tại Việt Nam, hiện nay đã xác định được một số mỏ và vùng có khả năng chứa đất hiếm, trong đó có:

• Mỏ đất hiếm Đắk Nông: Nằm ở xã Đắk R’Moan, huyện Đắk R’Lấp, tỉnh Đắk Nông. Mỏ này có nhiều loại khoáng chất có chứa đất hiếm như xenotim, monazit, euxenit.
• Vùng chứa đất hiếm Tây Nguyên: Gồm các tỉnh Gia Lai, Kon Tum, Đắk Lắk và Đắk Nông. Vùng này được cho là có tiềm năng khai thác đất hiếm cao.
• Mỏ đất hiếm Lâm Đồng: Nằm ở huyện Đức Trọng, tỉnh Lâm Đồng. Mỏ này được khai thác xenotim và monazit.

Tuy nhiên, khai thác đất hiếm tại Việt Nam vẫn còn hạn chế do công nghệ khai thác và sản xuất chưa được phát triển. Hiện nay, việc đầu tư vào nghiên cứu, phát triển công nghệ khai thác và sản xuất đất hiếm đang được khuyến khích nhằm nâng cao năng lực sản xuất và cạnh tranh trên thị trường quốc tế.

Trữ lượng đất hiếm ở việt nam

Tính đến năm 2021, Việt Nam có các nguồn tài nguyên đất hiếm chủ yếu là xenotim, monazit và euxenit được phân bố ở các tỉnh Đắk Nông, Lâm Đồng, Gia Lai, Kon Tum, Đắk Lắk, Quảng Nam, Quảng Bình và Phú Yên.

Theo ước tính của Bộ Công Thương Việt Nam, trữ lượng đất hiếm của Việt Nam khoảng 5,4 triệu tấn. Trong đó, trữ lượng xenotim chiếm đến 60-70%, monazit chiếm 20-30% và các loại đất hiếm khác như euxenit, allanit chiếm phần còn lại.

Tuy nhiên, việc khai thác và sử dụng đất hiếm cần phải được quản lý và tận dụng một cách bền vững để đảm bảo tài nguyên được bảo tồn và phát triển lâu dài.

Nam châm đất hiếm

Nam châm đất hiếm là một loại nam châm được sản xuất từ các hợp kim chứa đất hiếm. Các đặc tính của nam châm đất hiếm là khả năng giữ một cường độ từ trường mạnh trong thời gian dài, độ bền cao và kích thước nhỏ gọn. Chính những đặc tính này đã làm cho nam châm đất hiếm trở thành vật liệu quan trọng trong các ứng dụng công nghệ cao như điện tử, truyền thông, sản xuất ô tô và động cơ máy bay.

Các loại đất hiếm phổ biến được sử dụng để sản xuất nam châm đất hiếm là neodymium, praseodymium, dysprosium và samarium. Các hợp kim chứa các loại đất hiếm này được sử dụng để tạo ra một loạt các nam châm với các đặc tính khác nhau. Ví dụ, neodymium được sử dụng để sản xuất nam châm mạnh nhất và phổ biến nhất hiện nay.

Tuy nhiên, việc sử dụng đất hiếm để sản xuất nam châm đang gặp phải nhiều thách thức, nhất là về khả năng cung ứng tài nguyên đất hiếm trên toàn cầu. Do đó, nhiều nước đang tìm cách phát triển các công nghệ thay thế để giảm sự phụ thuộc vào đất hiếm.

Nam châm đất hiếm dùng để làm gì?

Nam châm đất hiếm được sử dụng trong nhiều ứng dụng khác nhau, bao gồm:

• Công nghệ điện tử: Nam châm đất hiếm được sử dụng trong các thiết bị điện tử như ổ cứng, loa, đầu đọc đĩa CD/DVD/Blu-ray, điện thoại di động, máy tính bảng và các thiết bị di động khác.
• Năng lượng sạch: Nam châm đất hiếm được sử dụng trong các thiết bị sản xuất năng lượng sạch như điện gió và động cơ xe điện.
• Công nghiệp: Nam châm đất hiếm được sử dụng trong các thiết bị máy móc công nghiệp, bao gồm các động cơ, máy nén khí, máy nghiền, máy xúc và các thiết bị khác.
• Y học: Nam châm đất hiếm được sử dụng trong một số ứng dụng y học, bao gồm MRI (cộng hưởng từ hạt nhân) và các thiết bị hỗ trợ điều trị bệnh.
• Công nghệ xanh: Nam châm đất hiếm được sử dụng trong các thiết bị xử lý nước, bao gồm các bộ lọc nước và các thiết bị khử trùng.

Tuy nhiên, sản xuất nam châm đất hiếm đang gặp khó khăn do nguồn cung hạn chế và giá thành cao, đặc biệt là đối với các nam châm có độ mạnh cao và kích thước lớn.

Giá nam châm đất hiếm

Giá nam châm đất hiếm thường phụ thuộc vào kích thước và đặc tính của nam châm, cũng như mức độ cạnh tranh trên thị trường. Tuy nhiên, giá của nam châm đất hiếm có xu hướng tăng do sự phụ thuộc lớn hơn vào các nguồn tài nguyên đất hiếm và mức độ khó khăn trong khai thác và sản xuất các loại đất hiếm.

Vào năm 2021, giá của một đĩa nam châm đất hiếm có kích thước khoảng 2,5 cm x 2,5 cm x 1 cm và độ mạnh khoảng 1000 Gauss có thể dao động từ vài đô la đến vài chục đô la tại các cửa hàng trực tuyến. Tuy nhiên, giá của các nam châm đất hiếm lớn hơn và có độ mạnh cao hơn thường cao hơn rất nhiều.

Các doanh nghiệp sản xuất nam châm đất hiếm thường đưa ra báo giá cho các đơn hàng đặt hàng lớn hoặc đặc biệt để khách hàng có thể định giá một cách chính xác hơn. Trên thị trường toàn cầu, giá nam châm đất hiếm có thể dao động từ vài đô la cho các nam châm nhỏ đến hàng trăm đô la cho các nam châm lớn hơn và đặc tính kỹ thuật cao hơn.

Các bạn có thể tham khảo thêm các bài viết khác tại đây.

The post Những điều cần biết về đất hiếm và nam châm đát hiếm. appeared first on ntengineering.com.vn.